زمزمه پنهانی عملیات نظامی دولت اردوغان در سوریه
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از تسنیم، در رسانه ها و محافل سیاسی آنکارا و استانبول، مجدداً زمزمه عملیات نظامی به گوش می رسد و شواهد نشان می دهد که دولت اردوغان، قصد دارد بخش دیگری از سوریه را اشغال کند.
هنوز مشخص نیست که آیا کل منطقه موسوم به عین العرب یا کوبانی نیز در داخل مناطقی است که ترکیه قصد اشغال آن را دارد یا خیر، اما واقعیت این است که کوبانی، از منظر اهمیت ژئوپولیتیک و بار معنایی و اجتماعی، از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر این منطقه به دست ترکیه بیفتد، پ.ک.ک در آینده در شرایط بسیار دشوارتری قرار می گیرد.
در شرایطی که روسیه، عمده توان نظامی و استراتژیک خود را به اوکراین معطوف کرده و بخشی از نیروهای خود را از خاک سوریه بیرون کشیده، اردوغان فرصت را مغتنم می شمارد تا به بهانه مبارزه با داعش، پ.ک.ک، ی.پ.گ و گولن، دست به یک حمله دیگر بزند. این درحالی است که در مناطق مورد نظر آنکارا، خبری از داعش و گولنی ها نیست و فقط نهادهای اقماری پ.ک.ک در این جغرافیا حضور دارند.
رسانه های ملی گرای ترکیه، ابایی از این ندارند که درباره حمله جدید ارتش ترکیه به سوریه حرف بزنند. گویی سخن گفتن از این موضوع نه تنها منع سیاسی و امنیتی ندارد بلکه بخشی از اهداف و برنامه ریزی های تبلیغاتی دولت اردوغان، برای توجیه اقدامات احتمالی است.
اردوغان گفته است:«ما قبلاً اعلام کرده بودیم که در مرزهای جنوبی مان (مرز ترکیه و سوریه)، به دنبال ایجاد منطقه امنی با عمق 30 کیلومتر هستیم. این کار، مدتی ناتمام ماند. اما از آنجایی که در این مناطق، تهدیدات و مزاحمت های امنیتی علیه ما ادامه دارد، لازم است یک بار دیگر عملیات خود را ادامه دهیم. ما به زودی گام های جدیدی در امتداد مرزهای جنوبی بر خواهیم داشت. این عملیات به محض تکمیل آمادگی‌های نیروهای مسلح ترکیه، نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ما آغاز خواهد شد.»
همزمان با سخنان اردوغان و انتقال نیرو و ادوات به مرز سوریه، گروه های مسلحی که خود را «ارتش آزاد سوریه» و «معارضین سوری» نامیده اند، در تدارک آن هستند تا با حمایت نظامی ارتش ترکیه وارد شمال سوریه شده و مناطقی از این کشور را در اختیار بگیرند. این تکرار همان سناریویی است که قبلاً در عفرین روی داده و ترکیه پس از اشغال بخش هایی از عفرین، کنترل مراکز اجرایی و اداری را به اعراب و ترکمان های تحت حمایت خود سپرد.
شورای امنیت ملی ترکیه، حمله را بررسی کرد
در جلسه شورای امنیت ملی ترکیه، بررسی ابعاد دست زدن به یک عملیات نظامی وسیع در شمال سوریه، یکی از مهمترین محورهای گفتگو بوده است.
دیروز در کاخ ریاست جمهوری بش‌تپه در آنکارا جلسه شورای امنیت ملی ترکیه به ریاست رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، معاون او فواد اوکتای، هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت، خلوصی آکار وزیر دفاع، فرماندهان ارتش و وزرای کشور، اقتصاد و دادگستری برگزار شد.
بر اساس بیانیه پایانی شورای امنیت ملی ترکیه، در این نشست عملیات‌های درون مرزی و برون مرزی نظامیان ترکیه علیه پ.ک.ک، ی.پ.گ، گولنی ها و داعش بررسی شده و مبارزه قاطعانه با تهدیدات و خطرات آنها علیه وحدت ملی، همبستگی و بقای ترکیه، مورد بحث قرار گرفت.
جالب اینجاست که ترکیه، برای توجیه بی اعتنایی خود به حاکمیت ملی عراق و سوریه، از ادبیات متفاوتی استفاده کرده و در بیانیه مزبور آمده است:«عملیات‌های نظامی جاری در مرزهای جنوبی که به منظور پاکسازی تهدید تروریسم صورت می‌گیرد، هرگز تمامیت ارضی همسایگان را هدف قرار نداده، بلکه یک ضرورت امنیت ملی است. این عملیات کمک جدی به صلح و امنیت همسایگان ما خواهد کرد.»
ناتو در مورد ترکیه چه می گوید؟
در روزهای گذشته، چند هیات دیپلماتیک از فنلاند و سوئد به ترکیه رفته و با ابراهیم کالن سخنگو و مشاور امنیتی اردوغان دیدار کرده اند. آنان حاضر شده اند که محدودیت های فراوانی را بر پ.ک.ک اعمال کنند. در همین حال، دبیرکل ناتو نیز مواضعی اتخاذ کرده که به معنی همدلی و همراهی با ترکیه است.
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، پیش از نشست سران ناتو که قرار است در روزهای 29 تا 30 ژوئن در مادرید پایتخت اسپانیا برگزار‌شود، درباره عضویت سوئد و فنلاند در ناتو و وتوی ترکیه، اظهار نظر کرد.
استولتنبرگ با اشاره به این که گروه تروریستی پ.ک.ک از سوی اتحادیه اروپا شامل سوئد و فنلاند در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفته است، گفت:«مبارزه ترکیه با تروریسم را توجیه‌پذیر می‌دانیم و معتقدیم که هیچ‌کس به اندازه ترکیه، از حملات تروریستی آسیب ندیده است.»
استولتنبرگ گفته است: «ترکیه متحد بسیار مهم ناتو است. بنابراین حق دارد در مقابل درخواست سوئد و فنلاند برای عضویت در ناتو، برخی مطالبات را مطرح کند. زمانی که متحدی نگرانی هایی دارد باید به این نگرانی ها رسیدگی شود. معتقدم موضوع عضویت سوئد و فنلاند در ناتو از طریق گفت‌وگو حل خواهد شد. این دو کشور، باید به حساسیت های ترکیه توجه کنند.»
آمریکا چه می گوید؟
در روزهای گذشته، مقامات آمریکایی از موضع گیری درباره تحرکات نظامی ترکیه در مرز سوریه خودداری کرده و حاضر نشده اند که به طور شفاف و قاطعانه، در این مورد حرف بزنند. اما شواهد نشان می دهد که رایزنی و گفتگو در پشت پرده ادامه دارد.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده که دولت جو بایدن، به منظور استمزاج و کسب اطلاع از مقامات ترکیه، از طریق سفارت آمریکا در ترکیه وارد عمل شده و از تیم اردوغان، اطلاعات خواسته اند.
این حرف ند پرایس نشان می دهد که آمریکا، در مقطع حساس کنونی، مهار روسیه، تقویت مواضع اوکراین و تکمیل روند عضویت سوئد و فنلاند در پیمان نظامی ناتو را از هر چیز مهم تر می پندارد و احتمالاً حاضر نیست مانند دوران ترامپ، در حمایت از نهادهای اقماری پ.ک.ک، اظهار نظر کند.
پای مسائل داخلی در میان است؟
برخی از تحلیل گران داخلی ترکیه معتقدند که حمله به سوریه، ارتباط مستقیمی با وضعیت کنونی حزب حاکم ترکیه دارد.
آنان می گویند، از آنجایی که ناکارآمدی سیاست های اقتصادی دولت اردوغان، ترکیه را دچار بحران اقتصادی کرده، لازم است اقدامی صورت بگیرد تا یک بار دیگر، در یک حال و هوای حماسی و ملی، نام اردوغان به عنوان یک رهبر منجی و قدرتمند، بر سر زبان ها بیفتد.
در چنین شرایطی است که حمله به سوریه و طرح ادعای تلاش برای نجات ترکیه و حفظ بقای ملی کشور، در دستگاه پروپاگاندای تحت امر اردوغان و باغچلی، می تواند کاری کند که مسائل بنیادین و مهمی همچون فقر، گرانی و بیکاری، دست کم به مدت چند ماه در رسانه ها و در حوزه فضای مجازی و افکاری عمومی، مطرح نشود.
بر اساس چهارچوب های ظریف حقوقی قانون اساسی ترکیه، اگر حمله به سوریه به یک جنگ عظیم و گسترده تبدیل شود، دولت می تواند بدون کسب مجوز پارلمان، انتخابات سال 2023 میلادی را یک سال عقب بیندازد.
چنین چیزی به این معنی است که اردوغان، با این ترفند، می تواند یک سال دیگر دوران قدرت خود را طولانی تر و در آن یک سال، زمینه را برای پیروزی در سال 2024 میلادی فراهم کند.
