چرا بیکاری گریبان دهه شصتیها را گرفت؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه شهروند؛ در فاصله سالهای ۱۳۵۵-۱۳۶۵ رشد جمعیت از ۲.۷ درصد به ۳.۹ درصد افزایش پیدا کرد و سبب شد تا جمعیت کشور در این ده سال، ۱.۴۶ برابر شود. افزایش در جمعیت کشور با افزایش در تعداد خانوارهای کشور همراه شد، بهطوری که تعداد خانوارهای ایرانی از حدود ۶.۷ میلیون نفر به ۹.۶ میلیون نفر در فاصله سالهای ۱۳۵۵-۱۳۶۵ افزایش یافت. همین امر سبب شد تا علیرغم روند نزولی سهم مصرف از تولید ناخالص داخلی تا سال ۱۳۵۱ و افزایش ۹ درصدی در سال ۱۳۵۱-۱۳۵۴ از سال ۱۳۵۵ روند افزایشی مصرف سبب شد تا نسبت مصرف به تولید ناخالص داخلی حدودا دو برابر شود و از ۲۱ درصد به ۴۲ درصد افزایش یابد.
در غیاب امکان تجهیز منابع قابل توجه از خارج کشور، کاهش میزان درآمد سرانه در کنار افزایش سهم مصرف از تولید ناخالص داخلی سبب شد تا میزان منابع در اختیار اقتصاد برای سرمایهگذاری کاهش پیدا کند. بهطوری که در مقطع سالهای منتهی به ۱۳۷۵ که موج اول افزایش جمعیت از اواخر دهه ٥٠ وارد بازار کار میشدهاند و اقتصاد بایستی منابع خود را برای ایجاد اشتغال تجهیز میکرده است، روند سرمایهگذاری سرانه نزولی بوده و به کمترین میزان خود رسیده است.
کاهش در روند سرمایهگذاری سرانه درحالی اتفاق افتاده است که در دهه ٧٠ و ٨٠ در مقایسه با دهه ٤٠، به دلیل افزایش تکنولوژیهای سرمایهبر میزان منابع (سرمایه) مورد نیاز برای ایجاد یک شغل افزایش یافته بود. این امر سبب شد تا سمت تقاضای بازار کار که فراهمکننده فرصتهای شغلی در اقتصاد است، به اندازه کافی فعال نشود و مسأله اشتغال متولدین دهه ٦٠ در کشور ایجاد شود؛ بهطوری که در فاصله سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳ شاهد ثبات نسبی در خالص اشتغال ایجادشده در کشور بودیم و میزان کل اشتغال کشور در این بازه از ۲۰.۶ میلیون نفر به ۲۱.۳ میلیون نفر افزایش یافت که به معنای خالص اشتغال ۷۰۰ هزار نفری در فاصله ۹ ساله و خالص اشتغال سالانه ناچیز حدود ۸۰ هزارنفری است.
عدم ایجاد شغل با درآمد مناسب برای متولدین دهه ٦٠ سبب کاهش بازدهی آموزش شد، که این امر خود در تصمیم متولدین دهههای بعد برای ورود به بازار آموزش عالی تأثیر قابل توجهی گذاشت و باعث افزایش قابل توجه نرخ مشارکت در بازار کار برای متولدین دهه ٧٠ در سالهای اخیر شد، بهطوری که طی دوسال گذشته، نرخ مشارکت متولدین این دهه حدود ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است. همین امر سبب همزمانی ورود به بازار کار برای متولدین دهه ٧٠ و بخشی از متولدین دهه ٦٠ شده و همین امر مسأله بیکاری را تشدید کرده است.
بنابراین به نظر میرسد عدم تجهیز کافی منابع برای سرمایهگذاری و ایجاد اشتغال، فقدان وجود نظام ارزیابی مهارت و عدم تناسب بین مهارتهای مورد نیاز در بازار کار با مهارتهای آموزش داده شده در بازار کار و کاهش بازدهی آموزش که منجر به تغییر نرخ مشارکت متولدین دهه ٧٠ شده است، همگی ازجمله عوامل اثرگذار بر مسأله بیکاری در سالهای اخیر است.